Motiveer je team met democratisch leiderschap

Bij democratisch leiderschap draait het om het motiveren van je team en uitnodigen van medewerkers om mee te praten. Democratisch leiderschap betekent een mensgerichte leiderschapsstijl met volledige aandacht van de leidinggevende voor het motiveren van het team. Het draait dus om de medewerkers en de leidinggevende investeert veel in hun tevredenheid. Dat is ook begrijpelijk, want zonder gemotiveerde medewerkers komt een organisatie nergens.

Democratisch leiderschap staat ook wel bekend als participerend leiderschap. Bij democratisch leiderschap heeft het team veel verantwoordelijkheid. De medewerkers hebben hierdoor ook de ruimte om met nieuwe ideeën en oplossingen te komen. Alleen als het team niet tot beslissingen komt of het helemaal de verkeerde op gaat, hakt de leidinggevende knopen door. Leidinggeven is in dit geval dus eigenlijk meer een groepsfunctie geworden. De leidinggevende is vooral een begeleider en coördinator.

Teamresultaat

De voordelen van democratisch leiderschap zijn:

• stimulans voor medewerkers om creatieve oplossingen te bedenken;
• de teamleden voelen zich verantwoordelijk voor het teamresultaat;
• de medewerkers voelen betrokkenheid bij de organisatie en zijn gemotiveerd.

Discussie

De democratische leiderschapsstijl moedigt medewerkers aan om onderling de discussie aan te gaan, nieuwe ideeën naar voren te brengen en samen te besluiten. Een risico bij democratisch leiderschap is wel dat er meer kans is op eindeloze discussies en besluiteloosheid als niemand echt een beslissing durft te nemen. De leidinggevende moet dus altijd op een afstand alert blijven en de prestaties monitoren om indien nodig tot actie over te gaan.

Twee leiderschapsstijlen

Binnen de democratische stijl bestaan ook nog twee stijlen, namelijk: de participatieve en de toegeeflijke stijl.

1. Participatieve leiderschapsstijl

Een participatief leidinggevende geeft het team ruimte om mee te beslissen in veel processen. Empowerment is een veelgenoemd kenmerk van deze stijl. Dat staat voor zelfcontrole en autonomie van de medewerkers. Medewerkers worden dus aangezet tot het nemen van verantwoordelijkheid. Dat is een proces dat langzaam groeit.

2. Toegeeflijk leiderschap

Leidinggevenden met deze benadering leiden hun medewerkers eigenlijk niet. Zij zijn uiterst flexibel met normen en regels en in de interactie met hun teamleden. Deze stijl zorgt voor problemen als hij te vaak wordt gebruikt, omdat zware fouten bijvoorbeeld niet worden besproken.

Kenmerken team

Voor het succesvol toepassen van democratisch leiderschap is een team nodig dat er voor openstaat. Daarnaast is het van belang dat het team de volgende twee kenmerken heeft:

• Respect: voor het slagen van een democratisch leider is het essentieel dat er respect is binnen het team, dus ook tussen de leidinggevende en werknemers.
• Teamgevoel: als medewerkers medeverantwoordelijk zijn voor de taken en beslissingen dan ontstaat een wij-gevoel in een team. Ze voelen zich dan sneller verantwoordelijk voor de hele organisatie en zoeken eerder samenwerking op.

Motiveren en betrekken van werknemers

Essentieel voor democratisch leidinggeven is het motiveren van een team. Dat kan onder meer door het betrekken van werknemers. Dat kan je doen met:

• Het effectief geven van feedback.
• Het tonen van erkenning. Het is belangrijk dat leidinggevenden gevoelens, ideeën en werkzaamheden zien en de gevoelens van werknemers erkennen. Informeer actief bij medewerkers naar hun mening en ondersteun met je organisatie creatieve oplossingen.
• Duidelijk en transparant communiceren. Leg goed uit waarom je bepaalde beslissingen neemt en informeer werknemers over ontwikkelingen. Laat zien wat iedere medewerker bijdraagt aan de gemeenschappelijke doelen. Benadruk dat medewerkers je altijd kunnen benaderen met vragen en opmerkingen.
• Je werk delegeren. Bij democratisch leiderschap staat delegeren centraal. Laat werknemers taken uitvoeren die goed bij hun kwaliteiten passen en waarvoor ze verantwoordelijkheid dragen. Uit onderzoek blijkt dat werknemers die hun sterke punten weten en gebruiken, meer betrokken zijn, beter presteren en hun baan minder snel verlaten.
• Ruimte geven voor ontwikkeling. Het is voor werknemers belangrijk dat ze hun vaardigheden en kennis kunnen vergroten met bijvoorbeeld cursussen.

Feedback belangrijk

Wil je als leidinggevende de democratische leiderschapsstijl toepassen, dan heb je een team nodig dat ervoor geschikt is en ervoor openstaat. De teamleden krijgen namelijk veel verantwoordelijkheid en moeten zich daarnaast durven uitspreken en feedback kunnen geven en krijgen.

Tip: continue dialoog aangaan

Van belang bij democratisch leiderschap kan een continue dialoog zijn die in plaats komt van de traditionele gesprekscyclus. Dat betekent dat je als leidinggevende continu in gesprek bent met je medewerkers over groei en ontwikkeling. Dit kan effectiever werken dan de traditionele gesprekscyclus waarbij medewerkers minder druk ervaren bij de beoordeling van hun functioneren.

Bron: MT/Sprout