Hoe objectief beoordeel jij je medewerkers?

Daniel Hoopman Daniel Hoopman 17 december 2013 4047

Om maar eens met de deur in huis te vallen: hoe objectief zijn de beoordelingen die u aan uw medewerkers geeft? Zo tegen het einde van het jaar maken veel organisaties zich op voor de jaarlijkse beoordelingsronde, maar hoe eerlijk verloopt dat proces eigenlijk?

Uiteraard geeft u als leidinggevende feedback op meerdere competenties en zijn deze vaardigheden stuk voor stuk uitgewerkt in concrete gedragsvoorbeelden. Zodoende kunt u deze competenties ook echt los van elkaar blijven zien en beoordelen. Uiteindelijk geeft u dan een totaaloordeel op basis van de losse onderliggende prestaties en vaardigheden. Zo hoort dat immers weten we ondertussen. Is dat echter voldoende om er zeker van te zijn dat u iedereen gelijk en ook ieder punt op zich objectief beoordeeld? Waarschijnlijk niet, want daar spelen het horn-effect en het halo-effect u bij parten als leidinggevende.

Het horn-effect is het verschijnsel waarbij het oordeel van de waarnemer over een persoon negatief wordt beïnvloed door de aanwezigheid van een ander ongunstig aspect bij deze persoon. De term is afgeleid van het Engelse woord horn, dat duivelshoorn betekent. Het halo-effect is het omgekeerde verschijnsel waarbij de aanwezigheid van een bepaalde kwaliteit, bij de waarnemer de suggestie geeft dat andere kwaliteiten ook aanwezig zijn. De term is afgeleid van het Engelse halo, dat heiligenkrans betekent.

Ter illustratie: een werknemer heeft een gerenommeerde beroepsopleiding met vlag en wimpel behaald. Zijn leidinggevende gaat er automatisch van uit dat, indien hij bij een heel ander onderdeel van zijn werk een fout maakt, hij eigenlijk wel beter weet. Vervolgens vergoelijkt hij het gebeurde. Naar alle waarschijnlijkheid zou dit bij een andere werknemer gewoon als fout worden ervaren.

Deze effecten werden geformuleerd door de psycholoog Edward Thorndike in 1920. In 1975 werd door Clifford aangetoond dat fysiek aantrekkelijke personen bijvoorbeeld intelligenter worden geschat. Wat helpt? Het u bewust zijn van deze effecten als leidinggevende. Wanneer u de komende weken een zeer knappe of kundige medewerker beoordeelt, wees dan extra alert op de onderbouwing van uw oordeel alvorens hem of haar een ‘uitstekend’ te geven.